Jak nauczyć dziecko wydmuchiwać nos?

Oczyszczanie nosa w czasie infekcji jest bardzo ważne, bo pozwala pozbyć się zalegającej wydzieliny i dzięki temu zapobiec rozwojowi choroby. Katar u dziecka zatyka maluchowi nos co utrudnia mu normalne oddychanie. Funkcją nosa jest ogrzewanie, nawilżanie i filtrowanie powietrza, które dostaje się do płuc. Gdy maluch ma zatkany nos zaczyna oddychać ustami, a więc w konsekwencji wdycha zimne, nieoczyszczone powietrze, które podrażnia delikatną śluzówkę gardła powodując ból i wysuszenie. Może doprowadzić to do zaostrzenia stanu zapalnego i rozwinięcia się infekcji w gardle, oskrzelach i płucach.

Częste i przewlekłe infekcje górnych dróg oddechowych są też przyczyną wykształcenia się nieprawidłowego sposobu oddychania przez usta, a za tym może iść pojawienie się wady wymowy w postaci seplenienia (język automatycznie wchodzi między zęby przez ciągle otwartą buzię) i wad zgryzu (np. zgryzu otwartego). Warto zatem nie odkładać tej lekcji.

Naukę dmuchania rozpocznij, gdy dziecko nie ma kataru. W czasie infekcji przy zatkanym nosku dziecko raczej nie będzie miało ochoty na naukę nowych rzeczy. Możesz je tym tylko zniechęcić, bo maluch będzie potrzebował szybkiej ulgi w chorobie, a nie zdobywania nowych umiejętności, nawet w bardzo przyjemny sposób. Natomiast gdy dziecku nic nie dolega możesz bawić się z nim w wydmuchiwanie powietrza najpierw ustami (buzią), a dopiero później nosem. Jeśli dziecko nie rozumie, co to znaczy dmuchać buzią, to tym bardziej nie zrozumie, co znaczy dmuchać nosem. Zatem zanim zaczniesz uczyć swojego malucha wydmuchiwania nosa, upewnij się, że umie on dobrze dmuchać buzią. Wykorzystaj do tego różnego rodzaju zabawy oddechowe (dmuchanie na różne lekkie przedmioty typu piórka, waciki, bibułki, bańki, płomień świecy itp.). Kiedy już dziecko nauczy się i zrozumie o co chodzi w dmuchaniu buzią, zaproponuj te same zabawy, ale z wypuszczaniem powietrza przez nos.

Przykładowa zabawa w dmuchanie na papierki (mogą też być kolorowe piórka, waciki, nitki włóczki, pocięta folia itp.) która ułatwi naukę dmuchania nosem.
• Przygotuj z kolorowej bibuły garść pasków o szerokości około pół centymetra i długości 4-5 cm. Połóż je na talerzyku, na lub na tacce.
• Unieś talerzyk i przybliż do nosa.
• Róbcie razem głęboki wdech i wydech nosem, obserwujcie, co się wtedy dzieje z papierkami.
• Możesz podzielić zabawę na etapy. W jednym etapie ćwiczcie tylko wdychanie. Wdech nosem powinien być głęboki, słyszalny, (można lekko poperfumować paski i poprosić dziecko, żeby głęboko „wąchało”). W drugim etapie poproś dziecko, aby dmuchało noskiem na papierki (pomocne będzie zasłonięcie ust, aby się odruchowo nie otwierały). Początkowo odruch otwierania będzie bardzo silny. Dziecko może samo zasłaniać sobie usta, jeśli zrobimy z tego element zabawy. Dmuchajcie nosami jak najmocniej.
• Zwróć uwagę malucha, że gdy dmucha noskiem papierki się odsuwają. O to samo chodzi w dmuchaniu noska w chusteczkę. Potrenujcie trochę dmuchanie na papierki. Kiedy będzie już dobrze szło, można próbować przenieść tę umiejętność na dmuchanie w chusteczkę.

Kiedy dziecko opanuje już sztukę dmuchania nosem, początkowo wycieraj mu nosek, przytrzymując raz jedną, raz drugą dziurkę. Ze względu na bezpieczeństwo uszu nie wydmuchujemy obydwu dziurek jednocześnie. Wydmuchiwanie powietrza z obu nozdrzy na raz powoduje zbyt duży wzrost ciśnienia, co może doprowadzić do przedostania się wydzieliny do zatok lub ucha i wywołać stan zapalny.

Kiedy dziecko opanuje sztukę wydmuchiwania, przechodzimy do następnego kroku, zachęcania do samodzielności, ucząc dziecko, jak ma rozłożyć i trzymać chusteczkę i jak ma zatykać dziurki. Wbrew pozorom ta czynność jest dla niewprawionych dzieci trudna. Chwal maluszka za każde, nawet najmniejsze postępy. Dzięki pochwałom dziecko dowiaduje się, że robi coś ważnego i że podąża w dobrym kierunku. Dodawaj otuchy przy niepowodzeniach. Nie poddawaj się po pierwszych nieudanych próbach. Wydmuchiwanie nosa to ważna dla zdrowia umiejętność. Gdy dziecko umie to zrobić samodzielnie od A do Z, łatwiej poradzi sobie, gdy mamy lub taty nie ma w pobliżu, czyli na przykład w przedszkolu. Pamiętaj również o nauczeniu malucha podstawowych zasad higieny, czyli wyrzucania zużytych chusteczek od razu do kosza i myciu rąk po każdym wydmuchaniu noska.

Przygotowała: Logopeda Elżbieta Sterlingow