Posted by 
Czym jest mowa bezdźwięczna? Jakie są jej przyczyny? W jaki sposób pracować z dzieckiem, u którego zdiagnozowano mowę bezdźwięczną? Na wszystkie te pytania znajdziesz odpowiedzi w poniższym artykule. Mowa bezdźwięczna to zaburzenia w realizacji dźwięczności, które polegają na nie wymawianiu głosek dźwięcznych (wyjątek stanowią samogłoski oraz spółgłoski sonorne: r, l, m, n, li, j, m, ń), a także na zastępowaniu ich odpowiednimi głoskami bezdźwięcznymi lub myleniu obu szeregów. Zaburzeniom dźwięczności (częściowym lub całkowitym) może ulegać 13 par opozycji fonologicznych:
b – p, bi – pi, d – t, g – k, gi – ki, dz – c, dż – cz, dź – ć, w – f, wi – fi, z – s, ż – sz, ź – ś .
Przykład: arbuz – arpus, bitwa – pitwa, daj – taj, granica – kranica, gimnastyka – kimnsastyka, dzbanek – cpanek, dżdżownica – czczownica, towar – tofar, telewizja – telefisja, bagaże – pakasze, przedrzeźniać – przetsześniać, itd.
Co zrobić, jeżeli dziecko wykazuje mowę bezdźwięczną częściową (niektóre głoski dźwięczne realizuje jako bezdźwięczne) lub całościową (wszystkie głoski dźwięczne zastępuje bezdźwięcznymi odpowiednikami)? Należy zacząć od diagnozy przyczyny, czyli ustalić, czy wada wynika z zaburzeń słuchu fizycznego, fonemowego, czy może właśnie z niewydolności układu oddechowego. Czy też może są inne powody bezdźwięcznej realizacji dziecka.
Poniżej przykładowe ćwiczenia w zależności od diagnozy:
- Ćwiczenia oddechowe:
- wymowa głęboka „h”, jak śmiech – napięcie mięśni w okolicy pasa,
- chwytanie powietrza, zatrzymanie na chwilę, wypuszczenie,
- szybkie naprzemienne wdechy i wydechy – aktywizacja przepony,
- oddychanie podczas leżenia na
brzuchu – na macie lub na podłodze
z dłonią ułożoną pod policzkiem; druga wzdłuż ciała,
- Ćwiczenia słuchu fonematycznego:
- słuchanie dźwięków (otaczającego świata, wytworzonych),
- zabawa z instrumentami, nagraniem,
- ćwiczenia rytmizujące tutaj znajdziesz pomysły na ćwiczenia rytmizujące,
- wyróżnianie wyrazów w zdaniu,
- wyróżnianie sylab w wyrazie (klaskanie),
- kończenie wyrazów (podajemy pierwszą sylabę, np. ko-, a dziecko dodaje -ło).
- wyróżnianie głosek w wyrazach – nagłos, śródgłos, wygłos (obrazki).
Literatura: Instytut Logopedyczny
Przygotowała: Katarzyna Łysakowska – logopeda
Opis do zdjęcia: Zdjęcie przedstawia dzieci tańczące na pięciolinii.
