Współczesne badania wykazują, że dzieci oraz dorośli spędzają znaczną część czasu wolnego na oglądaniu telewizji. Przeciętne dziecko spędza przed telewizorem 3 do 4 godzin dziennie. Telewizja może być zarówno dobrą rozrywką, potężnym źródłem inspiracji, zastępczym towarzyszem zabaw, ale i także potencjalnym zagrożeniem dla rozwoju emocjonalnego, psychicznego oraz fizycznego. Oglądanie telewizji często odbywa się kosztem innych zajęć, takich jak wspólne czytanie, nauka, zabawa, kontakty z rodziną i kolegami. Ponadto dzieci w telewizji znajdują informacje, które są nieodpowiednie dla ich wieku oraz rozwoju emocjonalno – psychicznego. Rodzice nie zawsze są świadomi, co dzieci oglądają w telewizji oraz że nie zawsze rozróżniają pomiędzy telewizyjną fikcją a rzeczywistością. Silny wpływ na dzieci wywierają reklamy telewizyjne, którymi młode umysły są bombardowane codziennie. Przemoc, seks, uprzedzenia rasowe, dyskryminacja kobiet, alkohol, narkotyki – to tematy, po które sięgają reżyserzy i producenci filmów lub różnych programów telewizyjnych. Dzieci i nastolatkowie, którzy nie osiągnęli jeszcze dojrzałości psychicznej i emocjonalnej mogą uznać zjawiska marginalne za typowe, powszechnie akceptowane. W ten sposób obraz świata formujący się w wyobraźni i świadomości młodego telewidza bywa niezgodny z rzeczywistością – przerażający, niezrozumiały, pełny przemocy. Dzieci, które spędzają dziennie po kilka godzin przed telewizorem zazwyczaj: mają gorsze wyniki w nauce,
nie czytają książek, nie uprawiają sportów, mają problemy z odżywianiem (są otyłe lub niedożywione). Rodzice mogą zapobiegać szkodliwemu wpływowi telewizji i uczynić ją źródłem pozytywnych doświadczeń. Mogą zrobić to przez:
wspólne oglądanie telewizji, wybieranie programów odpowiednich do poziomu rozwoju emocjonalnego i psychicznego dzieci, ustalenie limitu czasowego na oglądanie telewizji (dziennie i tygodniowo), wyłączanie telewizora na czas nauki, rodzinnych posiłków, ustawienie telewizora w taki miejscu w domu / mieszkaniu, aby można było kontrolować, co dziecko ogląda. Kategorycznie nie wolno pozwalać dzieciom na oglądanie telewizji „jak leci”. Rodzice powinni zachęcać do oglądania i wybierania konkretnych pozycji – filmów, programów, które uczą, rozpowszechniają pozytywne wartości. Nie jest dobrze, gdy oglądanie telewizji pozostaje tylko bierna rozrywką. Dlatego też warto zachęcać do dyskusji nad oglądanymi programami i filmami oraz dokonywać porównania świata w nich przedstawionego do rzeczywistości. Warto uzmysławiać dzieciom, że następstwa działań (głównie tych negatywnych) bywają bardziej dalekosiężne niż na ekranie.
Rodzice maja obowiązek nauczenia dzieci, jak korzystać z telewizji w sposób świadomy i racjonalny tak , aby miały one czas na sport, książki, rozrywki, kontakt z rodzina i rówieśnikami. W sytuacji, gdy dzieci spędzają przed telewizorem więcej niż 2 godziny dziennie i w sposób niekontrolowany oglądają programy, zaniedbując przy tym swoje obowiązki, można mówić o uzależnieniu od telewizji. Dzieci takie zapominają o tym, że należy m. in. odrobić zadanie domowe, pomóc w domu, wyjść z psem na spacer itp. Żyją we własnym, nierealnym świecie i maja problemy z odnalezieniem się w rzeczywistości. Izolują się od rodziny, rówieśników, unikają spotkań z nimi praktycznie nie opuszczają pomieszczenia, w którym znajduje się telewizor. Mają problemy ze zdrowiem np. częściej zapadają na choroby oczu, cierpią na skrzywienia kręgosłupa, zaburzenia odżywiania. Są otyłe, gdy unikają ruchu i jedzą w sposób niekontrolowany, lub są niedożywione – gdy po prostu zapominają, że należy jeść, zatracając się w programach telewizyjnych. Jeśli rodziców niepokoi zachowanie dziecka oraz niekontrolowana ilość czasu, jaki spędza przed telewizorem jest to pierwszy, poważny sygnał, że może dziać się coś złego. Powinni przeprowadzić poważna rozmowę i wytłumaczyć dziecku jaki negatywny wpływ na rozwój i funkcjonowanie człowieka ma nadmierna oglądalność telewizji. Następnie powinni ograniczyć dostęp do telewizora i ustalić zasady jego użytkowania.
Jeśli to nie pomoże, muszą zwrócić się do specjalisty – psychologa lub psychiatry dziecięco – młodzieżowego w celu ustalenia planu działań w stosunku do uzależnionego dziecka. Ważne jest, aby pamiętać, że ustalonych zasad postępowania z dzieckiem, należy bezwzględnie przestrzegać i nie zrażać się początkowymi niepowodzeniami. Uzależnione od telewizji dziecko najprawdopodobniej będzie początkowo się buntować, gdyż ograniczenie dostępu do telewizora uzna za krzywdzące. W takich sytuacjach rodzie powinni wykazać się cierpliwością, zrozumieniem i absolutnie nie rezygnować z podjętych kroków. Należy pamiętać, że konsekwencja w działaniu i racjonalne podejście do problemu pozwolą na jego zniwelowanie.

Przygotowały: Iwona Zaniewska- Ciep; Alicja Jurczak

Print Friendly, PDF & Email
Powiązane publikacje